Tysiąclecie koronacji Bolesława Chrobrego 10 zł

Koronacja Bolesława Chrobrego w 1025 r

Była jednym z najdonioślejszych wydarzeń pośród podobnych, w które obfitowało panowanie tego władcy. Dzięki jego aktywności doszło bowiem w 1000 r. do utworzenia Arcybiskupstwa Gnieźnieńskiego, co wówczas oznaczało emancypację i wzmocnienie siły państwa, nie tylko zaś miało religijną doniosłość. Wydarzenie to było możliwe dzięki objęciu opieką przez władcę polskiego misji biskupa praskiego Wojciecha Sławnikowica – późniejszego patrona Polski, św. Wojciecha – do pogańskich Prusów, a następnie wykupieniu ciała męczennika za złoto – według legendy – równe jego wadze. Duże znaczenie w całej sprawie miały bliski sojusz, a nawet przyjaźń władcy polskiego z cesarzem Ottonem III, które utorowały drogę do późniejszej koronacji Bolesława Chrobrego.

Około 1000 r. Bolesław rozkazał wybić monetę znaną jako denar Princes Polonie, na której po raz pierwszy pojawiła się łacińska nazwa kraju, czym manifestował istnienie organizmu politycznego równego znaczeniem innym państwom ugruntowanego chrześcijaństwa. Postępy chrystianizacji, wiążące się z ustanowieniem arcybiskupstwa, stanowiły ochronę dla mieszkańców przed sprzedawaniem ich jako niewolników. Wygrane przez Bolesława Chrobrego ciężkie i długie wojny z władcą Niemiec Henrykiem II dały kształtującej się społeczności świadomość sukcesu i etos zwycięzców, co miało później znaczenie w trudnych czasach. Uwieńczenie świetnego panowania Bolesława Chrobrego koronacją wniosło do pamięci historycznej powstającej polskiej wspólnoty przeświadczenie, że jest ona równa przodującym narodom chrześcijańskiej Europy. Przez stulecia pamięć o tym wydarzeniu umacniała morale polskiej społeczności, a w okresie rozbiorów podtrzymywała idee niepodległości i podmiotowości kolejnych pokoleń Polaków.

Wizerunki Bolesława Chrobrego użyte w obecnej emisji monet kolekcjonerskich pochodzą z XVIII i XIX w. Są one efektem kreatywnej wyobraźni artystów i dokumentują zainteresowanie osobą pierwszego polskiego króla. Na rewersie monety został umieszczony wizerunek Bolesława Chrobrego według Pocztu królów i książąt Polski Jana Matejki. Na awersie znajduje się fragment sceny z kwatery XVI Drzwi Gnieźnieńskich, przedstawiającej wykupienie zwłok św. Wojciecha.

prof. Andrzej Pieszczyński